"Onze Binnendijle moet een plek zijn waar alle mensen de natuur van dichtbij kunnen ontdekken, waar ze verkoeling vinden en kunnen zwemmen in het water, een plek waar de biodiversiteit kan floreren en een levensader is voor de fauna en flora in en rondom onze stad"

Stad Mechelen haalt samen met partners Vlaamse Waterweg, Thomas More, VMM en Mechelen Feest een megaproject binnen van ruim 4,8 mio euro om te investeren in de Dijle als publieke ruimte, ontmoetingsplaats en levensader voor de Mechelaar en de natuur in de stad. Donderdagavond mocht een Mechelse delegatie met schepen Patrick Princen het goede nieuws in ontvangst nemen uit handen van Eurocommissaris Elisa Ferreira bevoegd voor het European Urban Initiative, een subsidieprogramma van de Europese Commissie.

Europa en de wereld staan voor immense uitdagingen op vlak van natuurherstel, klimaatverandering en leefbare steden voor mens, fauna en flora. Net daarom dat Europa een ambitieuze Green Deal sloot en haar lidstaten oproept om daar mee aan de slag te gaan.

Burgemeester Alexander Vandersmissen: “In Mechelen hebben we die boodschap al een tijdje begrepen. In 2020 werden we door Europa nog geprezen voor onze inspanningen op vlak van klimaat met de European Green Leaf Award. We zijn voorloper op vlak van stedelijke ontwikkeling waarbij de impact op klimaat, natuur én mens leidende principes zijn. Europa heeft een duidelijk visie om de toekomst duurzamer, groener en leefbaarder te maken. Maar ze heeft steden nodig om die visie op het terrein waar te maken. Met Mechelen willen we één van deze steden zijn. Ik ben onze administratie dan ook zeer dankbaar dat ze – samen met verschillende partners – Europa hebben kunnen overtuigen om massief te investeren in een project dat onze stad verder klaar maakt voor de toekomst.”

Europa maakt zo’n 4,8 miljoen euro vrij die Mechelen zal kunnen investeren in het versterken van de Dijle, en dan vooral de Binnendijle, als gemeenschappelijke ruimte om te gebruiken door de Mechelaar, maar ook als groen-blauwe corridor ten voordele van de natuur en biodiversiteit in de stad. Water speelt al eeuwen een belangrijke rol in Mechelen. Het is die rol die Mechelen samen met partners Vlaamse Waterwegen, VMM, Thomas More en Mechelen Feest wil versterken op vlak van biodiversiteit, waterkwaliteit, openbaar domein, maar ook participatie, cultuur en stedelijkheid. Het project kreeg het acroniem WATSUPS mee wat staat voor Water As The Source of Urban Public Space.

Schepen van Openbare werken, Natuur- en groenontwikkeling Patrick Princen: “In 2018 openden we de Dijleterassen aan de Zandpoortvest. Autoparking werd ontmoetingsplaats en bracht de Mechelaar terug in contact met de Dijle. Dankzij Europa kunnen we deze realisatie nu ook waar maken op andere plekken op de Binnendijle. We willen zoveel mogelijk Mechelaars laten genieten van het water in onze stad. Onze Binnendijle moet een plek zijn waar alle mensen de natuur van dichtbij kunnen ontdekken, waar ze verkoeling vinden en kunnen zwemmen in het water, een plek waar de biodiversiteit kan floreren en een levensader is voor de fauna en flora in en rondom onze stad. Binnen het project grijpen we ook de kans om participatief aan de slag te gaan met de Mechelaar én de natuur. Om de natuur een stem te geven in heel dit verhaal schakelen we kunstenaars in.”

Natuurherstel voor de Binnendijle

In lijn met de realisatie van de Dijleterrassen gaat de stad tien jaar later ook voor de rest van de Binnendijle dus naar de tekentafel. Het uiteindelijke doel is de openbare ruimte langs de Binnendijle te hertekenen door extra rivierterrassen en verlaagde oevers te creëren, door de versnipperde wandel- en fietszone langs het water aan te pakken en ontbrekende schakels toe te voegen, door bijkomende ontmoetingsplaatsen en parken langs het water aan te leggen en een permanente zone voor openluchtzwemmen mogelijk te maken. Maar naast nieuwe ruimte voor alle Mechelaars is het vooral de bedoeling om de natuur op en langs de Binnendijle in ere te herstellen.

De getijdenrivier de Dijle is doorheen de geschiedenis steeds meer beperkt: de Afleidingsdijle en een systeem van sluizen werden aangelegd waardoor de oorspronkelijke stroming op de Binnendijle terugbracht werd tot bijna stilstaand water. De slingerende oever werd verhoogd en verhard om de stad te beschermen tegen overstromingen. Helaas is er een keerzijde: de beperkte stroming vergroot het risico op algenbloei en is de verbindende functie tussen de natuurgebieden van het Mechels broek en Zennegat verstoord, waardoor fauna en flora niet vlot kunnen migreren. De biodiversiteit staat daardoor onder grote druk. Dankzij dit project wordt de Binnendijle opnieuw een levensader voor fauna en flora.

Sterk partnerschap

Dit project is enkel mogelijk dankzij een sterk partnerschap. Mechelen Feest en Thomas More zijn twee partners die het participatief en cocreatief proces mee voor hun rekening zullen nemen. Vlaamse Waterwegen en de VMM zullen dan weer ingeschakeld worden omwille van hun expertise op vlak van oeverherstel en waterkwaliteit.

De voorbereidende fase start 1 september. De eigenlijke startdatum is 1 januari 2024. Het volledige project moet binnen de vier jaar gerealiseerd worden.